Aan het einde van de negentiende eeuw werden de eerste monumentenlijsten van Nederlandse steden gepubliceerd. Voor Haarlem is de meest uitvoerige lijst te vinden in het fraaie werk Oude Gebouwen in Haarlem (1907) van de hand van J.A.G. van der Steur (1865-1945), de architect van het Vredespaleis in den Haag en de Stadsschouwburg in Haarlem. Al in 1895 hadden G. van Arkel en A.W. Weissman een deel van hun serie Noord-Hollandsche Oudheden aan Kennemerland en dus hoofdzakelijk aan Haarlem gewijd. Tenslotte is ook in het deel Noord-Holland van de Voorloopige Lijst der Nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst (1921) een lijst opgenomen.
Deze registers stellen ons in staat na te gaan welke monumenten sinds circa 1900 verdwenen zijn. Het doel van deze website is om allereerst een lijst op te stellen van deze gebouwen, in het bijzonder de woonhuismonumenten, die op tenminste één van de drie genoemde lijsten voorkomen. In de tweede plaats heb ik geprobeerd van de verdwenen gevels een afbeelding op te nemen, voorzover die in publicaties of op internet te vinden was. Van der Steur had in zijn boek een flink aantal platen opgenomen, maar per saldo is de Beeldbank van het Noordhollands Archief mijn voornaamste bron. Omdat de lijst van Van der Steur de meest uitgebreide en degelijke is, citeer ik bij elke verdwenen gevel en elk verdwenen gevel-onderdeel dat op zijn lijst staat (aangegeven met # en gecursiveerd) zijn volledige beschrijving. Behalve afbeeldingen van gevels die na 1907 verloren zijn gegaan heb ik ook een selectie opgenomen, afkomstig uit de Beeldbank van het Noordhollands Archief en andere bronnen, van afbeeldingen van gevels die in 1907 al niet meer bestonden.
Voor uitgebreidere informatie zie de pagina Over Verdwenen Haarlem.
Deze site is in allerlei opzichten onvolledig. Het zou mij daarom heel welkom zijn als lezers die aanvullende gegevens of afbeeldingen hebben, mij die ter beschikking zouden willen stellen, of mij op de vindplaats attent zouden willen maken. Uiteraard zal ik dan de naam van de aandrager van dat aanvullende materiaal daarbij vermelden, tenzij deze dat niet mocht wensen.
Haarlem, Govert den Hartogh
g.a.denhartogh@outlook.com
Met dank aan Aad Vogel voor de opzet van de website en ondersteuning bij de bouw.